Czym jest wypoczynek dzieci i młodzieży w świetle prawa oświatowego?

W świetle prawa oświatowego przez wypoczynek należy rozumieć wypoczynek:

• organizowany dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych,
• połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży,
• trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni,
• organizowany w kraju lub za granicą w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej,
• organizowany w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku.

Sprawy wypoczynku dzieci i młodzieży uregulowane są w ustawie o systemie oświaty oraz rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży.

Przepisom ustawy nie podlega wypoczynek organizowany dla dzieci własnych lub dzieci znajomych przez rodzinę lub osoby znane rodzicom osobiście, przy czym przez rodzinę należy rozumieć tu osoby spokrewnione albo osoby niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Kto może być organizatorem wypoczynku dzieci i młodzieży?

Organizatorami wypoczynku mogą być szkoły i placówki, ale również przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Przepisy dopuszczają także, by wypoczynek organizowany by przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (inne niż wymienione powyżej), organizujące wypoczynek w celu:

1. niezarobkowym albo
2. zarobkowym, jeżeli organizowany wypoczynek nie stanowi imprezy turystycznej, o której mowa w art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.

Jakie obowiązki ciążą na organizatorze wypoczynku?

Ustawa o systemie oświaty nakłada na organizatora szereg obowiązków. W szczególności organizator zapewnia:

1. bezpieczne i higieniczne warunki wypoczynku,
2. kadrę wypoczynku,
3. dostęp do opieki medycznej,
4. program wypoczynku i zajęcia dostosowane do wieku, zainteresowań i potrzeb uczestników, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej i umiejętności,
5. żywienie zgodne z zasadami higieny żywienia określonymi w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia
6. bezpieczne korzystanie z wyznaczonego obszaru wodnego zgodnie z ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych,
7. bezpieczne przebywanie w górach oraz na zorganizowanych terenach narciarskich zgodnie z ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich.

W przypadku wypoczynku organizowanego za granicą organizator wypoczynku ma obowiązek zawrzeć umowę ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia na rzecz uczestników wypoczynku, o ile obowiązek zawarcia takiej umowy nie wynika z odrębnych przepisów. Ponadto co najmniej jedna osoba spośród kadry wypoczynku powinna znać język obcy na poziomie umożliwiającym porozumiewanie się w krajach tranzytowych i kraju docelowym. 

Organizator wypoczynku ma obowiązek przekazać rodzicom uczestników lub pełnoletnim uczestnikom informacje o warunkach organizacji wypoczynku, w szczególności o terminie, miejscu lub trasie wypoczynku, jego programie i regulaminie.

Przygotowanie wypoczynku dzieci i młodzieży

Należy pamiętać, że oświaty kolonie, obozy i inne formy wypoczynku mogą być organizowane w czasie wolnym od zajęć szkolnych dla uczniów, którym to zgodnie z rozporządzeniem w sprawie organizacji roku szkolnego są:

• zimowa przerwa świąteczna,
• wiosenna przerwa świąteczna,
• ferie zimowe,
• wakacje.

Przygotowując wypoczynek dla dzieci i młodzieży należy skupić się na kilku najważniejszych aspektach, jak wybór miejsca, ustalenie kosztów i źródeł finansowania, wyposażenie w odpowiedni sprzęt, zapewnienie bezpiecznego transportu, wyżywienie, dostęp do kąpielisk, zatrudnienie kadry i właściwe zgłoszenie wypoczynku.

Miejsce wypoczynku.

Jedną z ważniejszych decyzji przy organizacji kolonii i obozów jest wybór miejsca, a ze względu formę zakwaterowania mamy do dyspozycji:

• obiekty hotelarskie lub inne, w których są świadczone usługi hotelarskie (np. hotel, pensjonat, schronisko całoroczne),
• obiekty używane okazjonalnie do wypoczynku (np. szkoła,  placówka, remiza, dom parafialny),
• wypoczynek bez stałej infrastruktury komunalnej (np. obóz pod namiotami, biwak),
• formy wędrowne.

Ze względu na miejsce wypoczynek możemy podzielić zaś na wypoczynek:

• krajowy,
• zagraniczny,
• krajowy połączony z wizytą za granicą kraju.

Planując wypoczynek organizator powinien wybrać jego odpowiednią formę organizacji spośród przykładowych, którymi są formy:

• wyjazdowe, np.: kolonie (np.: wypoczynkowe, zdrowotne), zimowiska, obozy stałe, sportowe, kwalifikowane, obozy wędrowne, biwaki, wyjazdy jednodniowe;
• w miejscu zamieszkania, np.: półkolonie, „lato w mieście”, „zima mieście” itp.

Wypoczynek organizuje się w obiekcie lub na terenie spełniającym:

• wymagania ochrony przeciwpożarowej,
• wymagania ochrony środowiska,
• warunki higieniczno-sanitarne

określone w przepisach o ochronie przeciwpożarowej, ochronie środowiska i Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Organizator wypoczynku powinien posiada opinię potwierdzającą spełnianie przez obiekt lub teren wymagań ochrony przeciwpożarowej, wydaną przez właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej. Opinia taka jest ważna przez okres 3 lat od dnia jej wydania, jeżeli warunki ochrony przeciwpożarowej obiektu lub terenu nie uległy zmianie.

W przypadku wypoczynku z udziałem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej wypoczynek organizuje się w obiekcie lub na terenie dostosowanym do potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności uczestników wypoczynku.

Forma wypoczynku.

Przykładowe formy wypoczynku dzieci i młodzieży:

Kolonia.

Jedną z najbardziej popularnych form wypoczynku są kolonie (latem) i zimowiska (zimą). Kolonie organizowane są zazwyczaj poza miejscem zamieszkania, w miejscach charakteryzujących się bogatymi walorami turystycznymi lub zdrowotnymi. Uczestnicy, podzieleni na grupy wiekowe, kwaterowani są najczęściej w pokojach budynków przystosowanych do pobytu zorganizowanych grup lub w domkach campingowych.

Obóz.

Kolejna popularna forma wypoczynku, w której prym wiodą organizacje harcerskie to obozy. Na obozach uczestnicy zazwyczaj zakwaterowani są w namiotach, a baza obozowa nie ma stałej infrastruktury komunalnej. Poza obozami rekreacyjno-wypoczynkowymi spotykamy również obozy sportowe, specjalnościowe (np. żeglarskie, łącznościowe, szybowcowe, przyrodnicze, etnograficzne, wspinaczkowe), szkoleniowe (np. kursy instruktorskie, kursy językowe), zdrowotne, rehabilitacyjne i inne.

Obóz wędrowny.

Obozy wędrowne charakteryzują się zmianą miejsc noclegowych położonych na trasie obozu wędrownego. Udział w obozie wędrownym wymaga od uczestników przygotowania kondycyjnego i umiejętności specjalistycznych, w tym posługiwania się specjalistycznym sprzętem w zależności od rodzaju obozu (np. pieszy, górski, żeglarski, kajakowy). Zaleca się, aby obozy wędrowne organizować po trasach przygotowanych przez podmioty działające w zakresie turystyki kwalifikowanej, takich jak trasy typowe, przygotowane przez PTTK, PTSM (znakowane szlaki turystyczne), z noclegami pod namiotami, w bazach i schroniskach turystycznych lub w innych przystosowanych do tego obiektach stałych.

Biwak.

Biwaki, to krótkie – 2 do 5 dni – formy wyjazdowe, połączone najczęściej z noclegiem pod namiotami, w niedalekiej odległości od miejsca zamieszkania. O ile są organizowane w czasie wolnym od zajęć szkolnych podlegają przepisom dotyczącym wypoczynku dzieci i młodzieży.

Półkolonie, lato w mieście, zima w mieście.

Półkolonie, lato w mieście, lato w mieście, to zorganizowane formy wypoczynku w miejscu zamieszkania, bez noclegów, ale zlokalizowane w przystosowanym do takiej formy obiekcie stałym. Uczestnicy półkolonii otrzymują najczęściej z jeden lub dwa posiłki. Podczas tej formy wypoczynku organizowane są różnorodne zajęcia świetlicowe, sportowe, a czasem również krótkie wycieczki.

Kadra wypoczynku.

Ważnym, z punktu widzenia zarówno bezpieczeństwa uczestników, jak i atrakcyjności wypoczynku jest zatrudnienie wykwalifikowanej i odpowiednio przeszkolonej kadry i doświadczonej, zwłaszcza pedagogicznej.

Na organizatorze wypoczynku ciążą również obowiązki wynikające z ustawy z dnia 16 maja 2016 r. przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. W szczególnmości ma obowiązek sprawdzenia czy dane zatrudnianej lub dopuszczanej osoby są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (RSTPS) oraz Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. Ponadto przez dopuszczeniem osoby do działalności związanej wypoczynkiem dzieci i młodzieży należy uzyskać o niej stosowanie zaświadczenia o niekaralności bądź oświadczenia w określonych w ustawie przypadkach.

Pamiętać również należy, iż wszyscy członkowie kadry i personelu wypoczynku, którzy w ocenie pracodawcy podejmują czynności  stanowiące ryzyko przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby (np. personel kuchenny, wychowawcy i opiekunowie, osoby pracujące z dziećmi i młodzieżą), muszą mieć aktualne orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych, właściwe dla rodzaju wykonywanej pracy – zgodnie z obowiązującymi przepisami. Obecnie nie są już wydawane książeczki sanitarno-epidemiologiczne, jak również dokonywane w nich nowe wpisy. Badanie sanitarno-epidemiologiczne dokumentowane może być wyłącznie w postaci orzeczenia lekarskiego dla celów sanitarno-epidemiologicznych.

Kierownikiem i wychowawcą wypoczynku może być osoba, która:

1. nie była karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece, z wyjątkiem przestępstwa określonego w art. 209 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2024 r. poz. 17), przestępstwo określone w rozdziale 7 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1939) albo wobec której nie orzeczono zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi lub zakazu przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu,
2. ukończyła 18 lat,
3. posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe.

W celu potwierdzenia spełniania warunku niekaralności kandydat na kierownika lub wychowawcę wypoczynku jest obowiązany przedstawić organizatorowi wypoczynku informację z Krajowego Rejestru Karnego. Informacja ta zachowuje ważność przez okres 12 miesięcy od dnia jej wydania. Kandydat na kierownika lub wychowawcę wypoczynku, który jest jednocześnie zatrudniony na podstawie przepisów, które przewidują warunek niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie, składa wyłącznie w formie pisemnej oświadczenie o niekaralności za przestępstwa, o których mowa w pkt 1 powyżej.

Wychodząc naprzeciw organizacjom korzystającym podczas kolonii i obozów z usług wolontariuszy z opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego zwolniono tych kandydatów, którzy swoje funkcje będą pełnić społecznie.

Instruktorzy harcerscy w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym[1] pełniących funkcję kierownika wypoczynku lub wychowawcy wypoczynku w formach wypoczynku organizowanych przez organizacje harcerskie są zwolnione z posiadania co najmniej wykształcenia średniego lub średniego branżowego.

Przepisy zabraniają łączenia obowiązków kierownika wypoczynku z obowiązkami wychowawcy wypoczynku.

Kierownik wypoczynku

Poza wymaganiami niezbędnymi opisanymi powyżej, osoba pełniąca obowiązki kierownika wypoczynku musi spełniać następujące wymagania:

1. ukończyła kurs na kierownika wypoczynku,
2. posiada co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskane w okresie ostatnich 15 lat.

Z obowiązku ukończeniu kursu na kierownika wypoczynku zwolnione są osoby zajmujące stanowiska kierownicze w szkołach i placówkach oraz instruktorzy harcerscy w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym[1].

Trzyletnim doświadczeniem w wykonywaniu  zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych nie muszą się wykazywać nauczyciele oraz instruktorzy harcerscy w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym[1].

Wg Ministerstwa Edukacji doświadczeniem w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych są umiejętności praktyczne i kompetencje nabyte w czasie pracy z dziećmi i młodzieżą, podczas prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych w placówkach oświatowych oraz opiekuńczych i wychowawczych w placówkach systemu pieczy zastępczej, a także w organizacjach pozarządowych realizujących statutowe zadania w obszarze oświaty, pomocy społecznej, kultury i sportu, udziału w stażach i praktykach zawodowych doskonalących warsztat pracy, realizacji wolontariatu, umożliwiających profesjonalizm w realizacji powierzonych zadań.

Przepisy nie określają rodzaju podmiotu, w którym kandydat na kierownika wypoczynku uzyska, co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych.

Każdy kandydat na kierownika jest obowiązany do przedstawienia organizatorowi wypoczynku dokumentu poświadczającego zdobyte trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych, uzyskane w okresie ostatnich 15 lat.

Warunek posiadania ww. doświadczenia nie dotyczy nauczycieli oraz instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej podharcmistrza lub równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w Rzeczypospolitej Polskiej albo w stopniu równoważnym nadanym w organizacji harcerskiej funkcjonującej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Przypomnijmy również, jakie obowiązki ciążą na kierowniku wypoczynku:

• kierowanie wypoczynkiem,
• opracowywanie planu pracy oraz rozkładu dnia podczas wypoczynku i kontrola ich realizacji,
• ustalenie i przydzielenie szczegółowego zakresu czynności  kadrze i personelowi wypoczynku: wychowawcom wypoczynku, trenerom i instruktorom sportu, rekreacji, animacji kulturalno-oświatowej, lektorom języka i innym osobom prowadzącym zajęcia podczas wypoczynku,
• kontrola wykonywania obowiązków przez kadrę i personel wypoczynku,
• zapewnienie uczestnikom wypoczynku właściwej opieki od momentu przejęcia ich od rodziców do czasu ponownego przekazania rodzicom; w przypadku pełnoletnich uczestników wypoczynku – z miejsca i do miejsca zbiórek wyznaczonych przez organizatora wypoczynku,
• nadzór i przestrzeganie bezpiecznych i higienicznych warunków wypoczynku,
• zapewnienie uczestnikom wypoczynku korzystania wyłącznie z wyznaczonych obszarów wodnych, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych, w obecności ratownika wodnego i wychowawcy wypoczynku,
• zapewnienie zróżnicowanej diety uczestnikom wypoczynku,
• przekazanie organizatorowi wypoczynku niezwłocznie po zakończeniu wypoczynku dziennika zajęć i kart kwalifikacyjnych,
• udostępnienie na wniosek rodziców albo pełnoletniego uczestnika wypoczynku kopii karty kwalifikacyjnej uczestnika wypoczynku,
• nadzór nad realizacją programu,
• podział uczestników wypoczynku na grupy.

Wychowawca wypoczynku

Poza wymaganiami niezbędnymi opisanymi wcześniej, osoba pełniąca obowiązki wychowawcy wypoczynku musi legitymować się ukończonym kursem na wychowawcę wypoczynku.

Obowiązek ukończenia kursu na wychowawcę wypoczynku nie dotyczy:

• nauczycieli,
• osób pracujących z dziećmi w placówkach wsparcia dziennego lub placówkach opiekuńczo-wychowawczych, które posiadają wykształcenie określone w art. 26 ust. 1 pkt 1 lit. a lub w art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
• instruktorów harcerskich w stopniu co najmniej przewodnika lub równoważnym[1].

Przy czym za „nauczyciela” – wg stanowiska Ministerstwa Edukacji – uznać należy osobę posiadającą wymagane kwalifikacje do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela, a więc zarówno emerytowanego nauczyciela, jak i absolwenta szkoły wyższej, który uzyskał kwalifikacje do zatrudnienia na stanowisku nauczyciela w szkole lub placówce oświatowej.

Za pracę opiekuńczo-wychowawczą lub dydaktyczno-wychowawczą MEN w swojej interpretacji uznaje pracę z dziećmi i młodzieżą w różnego typu placówkach, klubach sportowych, ośrodkach socjoterapeutycznych, świetlicach środowiskowych, domach kultury itd., przy czym wymagany „trzyletni staż pracy” oznacza trzy pełne lata doświadczenia, a nie np. trzy przepracowane sezony letniego wypoczynku.

Dokumentami potwierdzającymi kwalifikacje kierownika są np.: zaświadczenie o zatrudnieniu w placówce oświatowej, legitymacja instruktorska lub zaświadczenie potwierdzające posiadanie stopnia instruktorskiego i aktualne pełnienie funkcji w organizacji, zaświadczenie o ukończeniu kursu na kierownika wypoczynku.

Podstawowe obowiązki wychowawcy wypoczynku:

• zapoznanie się z kartami kwalifikacyjnymi uczestników wypoczynku,
• poinformowanie kierownika wypoczynku o specjalnych potrzebach uczestników wypoczynku,
• prowadzenie dziennika zajęć realizowanych podczas wypoczynku,
• opracowywanie planu pracy uczestników wypoczynku zorganizowanych w grupę,
• organizowanie zajęć zgodnie z rozkładem dnia,
• realizacja programu,
• sprawowanie opieki nad uczestnikami wypoczynku zorganizowanymi w grupę w zakresie higieny, zdrowia, wyżywienia oraz innych czynności opiekuńczych,
• zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom wypoczynku zorganizowanym w grupę,
• zapewnienie uczestnikom wypoczynku, we współpracy z ratownikiem wodnym, opieki w czasie korzystania z wyznaczonych obszarów wodnych, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych,
• prowadzenie innych zajęć zleconych przez kierownika wypoczynku.

Pozostała kadra wypoczynku

W zależności od programu wypoczynku i realizowanych zajęć w skład kadry wypoczynku mogą wchodzić trenerzy i instruktorzy sportu, rekreacji, animacji kulturalno-oświatowej, lektorzy języka i inne osoby prowadzące zajęcia podczas wypoczynku. Osoby te muszą spełniać następujące warunki:

1. mają ukończone 18 lat,
2. posiadają co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
3. posiadają wiedzę, doświadczenie i umiejętności niezbędne do realizowanych zajęć.

Liczba opiekunów podczas wypoczynku

Liczba uczestników wypoczynku pozostających pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku nie może przekraczać 20 osób.

W przypadku grupy z dziećmi do 10 roku życia oraz grupy mieszanej, w której są dzieci do 10 roku życia, liczba uczestników wypoczynku pozostających pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku nie może przekraczać 15 osób.

Dopuszcza się udział nie więcej niż 2 uczestników niepełnosprawnych lub przewlekle chorych w grupie pozostającej pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku.

Personel niepedagogiczny

Najbardziej zróżnicowaną grupę stanowi personel administracyjno-obsługowy, który, w zależności od formy i miejsca wypoczynku, zatrudnia organizator. Od tych osób również zależy powodzenie kolonii i obozu, dlatego należy zadbać, by księgowa, pielęgniarka, kucharz, intendent, konserwator czy palacz mieli odpowiednie kwalifikacje i predyspozycje do pracy z dziećmi.

Opieka medyczna

Organizator wypoczynku ma obowiązek zapewnić dostęp do opieki medycznej. Może on być zagwarantowany w następujący sposób:

1. w ramach świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub
2. na podstawie umowy zawartej z lekarzem, pielęgniarką lub ratownikiem medycznym.

W przypadku korzystania z podstawowej opieki zdrowotnej kierownik i kadra wypoczynku powinni znać dane teleadresowe, godziny przyjęć oraz zakres świadczeń opieki zdrowotnej właściwego świadczeniodawcy oraz dysponować środkami finansowymi niezbędnymi do zapewnienia opieki medycznej w razie potrzeby np. dowiezienia dziecka do przychodni, szpitala, zakupu leków itp.

Należy również podkreślić, iż kierownik i wychowawcy powinni posiadać podstawowe umiejętności udzielania pierwszej pomocy.

Odpłatność za wypoczynek

Opłatę za udział uczestnika w wypoczynku ustala organizator wypoczynku.

W przypadku wypoczynku finansowanego ze środków pozostających w dyspozycji wojewody pierwszeństwo w korzystaniu z niego mają dzieci:

1. objęte pieczą zastępczą;
2. pochodzące z rodzin żyjących w trudnych warunkach materialnych, w tym:
   
   1. a) z rodzin wychowujących troje lub więcej dzieci,
   2. b) samotnie wychowywane w rozumieniu art. 4 pkt 43 ustawy – Prawo oświatowe;
3. z zaburzeniami somatycznymi potwierdzonymi zaświadczeniem lekarskim i zamieszkujące w środowisku ekologicznie zagrożonym.

Przez rodziny żyjące w trudnych warunkach materialnych rozumie się rodziny, w których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego określonego w art. 5 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.

Przy obliczaniu dochodu na osobę w rodzinie, o którym mowa w ust. 2, bierze się pod uwagę przeciętny miesięczny dochód z 3 miesięcy wybranych spośród ostatnich 6 miesięcy poprzedzających przekazanie przez rodziców uczestnika albo pełnoletniego uczestnika wypoczynku wypełnionej karty kwalifikacyjnej.

Program wypoczynku

Organizator zapewnia program wypoczynku i zajęcia, który dostosowuje się do:

• wieku,
• zainteresowań,
• potrzeb,
• stanu zdrowia,
• sprawności fizycznej,
• umiejętności

uczestników wypoczynku.

W zależności od rodzaju wypoczynku przy opracowaniu programu trzeba wziąć pod uwagę cele turystyczno-krajoznawcze, rekreacyjno-sportowe, edukacyjne, społeczno-wychowawcze, itp. Może to być na przykład:

• poznawanie ojczystego kraju, jego środowiska przyrodniczego, tradycji, zabytków, kultury i historii,
• poznawanie kultury i języka innych państw,
• wzbogacanie wiedzy z różnych dziedzin życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego,
• poznawanie zasad ochrony środowiska i wyrabianie umiejętności korzystania z zasobów przyrody oraz przebywania w takich miejscach,
• podnoszenie sprawności fizycznej poprzez udział w aktywnych formach wypoczynku,
• poprawa stanu zdrowia dzieci z terenów zagrożonych ekologicznie,
• przeciwdziałanie patologiom,
• nauka zasad bezpieczeństwa w różnych sytuacjach oraz poszanowania tradycji i umiejętnego zachowania w miejscach kultury narodowej danego kraju,
• wiedza i umiejętne zachowanie w sytuacji kryzysowej związanej z bezpieczeństwem podczas pobytu.

Plan pracy wypoczynku

Do obowiązków kierownika wypoczynku, należy opracowywanie planu pracy oraz rozkładu dnia wypoczynku, który wyznacza rytm życia kolonijnego. Konstruując ramowy plan dnia należy pamiętać, że uczestnicy wybierają się na wypoczynek po kilku miesiącach ciężkiej pracy szkolnej i powinni mieć okazję do przeżycia ciekawej przygody, ale i zrelaksowania się i zregenerowania sił. Ważne, by zajęcia programowe i godziny posiłków były rozłożone równomiernie, a uczestnicy mieli również czas na odpoczynek. Cisza nocna powinna umożliwiać ok. 8 godzin snu.

Przy opracowywaniu planu pracy niezwykle ważnym jest:

• rodzaj wypoczynku,
• jego lokalizacja.

Inaczej zaplanujemy swoje działania nad morzem, a inaczej będzie wyglądał plan dla obozu pod namiotami w Beskidach.

W planowaniu uwzględnimy więc zarówno warunki lokalowe, okoliczny teren, atrakcje turystyczne.

Ważne też są możliwości kadrowe podczas wypoczynku. Nie zorganizujemy nauki jazdy na nartach bez udziału wykwalifikowanego instruktora narciarstwa.

Plan pracy grupy wychowawczej

Każdy wychowawca jest zobowiązany opracować plan pracy wychowawczej dla swojej grupy w oparciu o plan pracy wypoczynku. Plan powinien uwzględniać potrzeby oraz zainteresowania uczestników, a dobrze zaplanowana praca przyniesie satysfakcję kadrze zapewniając uczestnikom niezapomniane wrażenia. Dobrym zwyczajem jest organizowanie spotkań przedwyjazdowych, podczas których można poznać oczekiwania dzieci oraz ich rodziców, a wiedzę tę oraz informacje zawarte w kartach kwalifikacyjnych wykorzystać układając plan wychowawczy. Z własnego doświadczenia wiem, iż bardzo dobrze odbierane są kolonie i obozy zorganizowane w oparciu o ciekawą fabułę, np. „w dwa tygodnie dookoła świata”, „poszukiwacze przygód”.

Przede wszystkim plan powinien być dla uczestników atrakcyjny, aby nie było podczas kolonii, obozu miejsca i czasu na nudę, która sprzyja organizowaniu sobie czasu wolnego przez uczestników w formie niekoniecznie zgodnej z oczekiwaniami opiekunów. Pamiętajmy jednak, aby plan był realny oraz by był możliwy do zrealizowania.

Ważne również, by uwzględniał warianty na dni

• pogodne,
• deszczowe.

Należy pamiętać, że dla dzieci i młodzieży organizujemy wypoczynek. Plan musi zatem uwzględniać potrzeby rozwojowe uczestników, w zależności od ich wieku. Nie można zapomnieć o potrzebie rozwijania zainteresowań.

Jak pozyskać wiedzę na ten temat? Oczywiście najlepiej, abyśmy przed wyjazdem osobiście poznali naszych wychowanków oraz ich rodziców.

Dobrym zwyczajem jest organizowanie spotkań przedwyjazdowych. Wiedzę na temat uczestników zdobędziemy przeglądając karty kwalifikacyjne uczestników dzięki, którym dowiemy się o płci, wieku, środowisku, z którego pochodzą.

Poznamy informacje o stanie zdrowia, o specjalnych potrzebach edukacyjnych uczestnika wypoczynku, w szczególności wynikających z niepełnosprawności, niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym.

Pamiętajmy o:

• różnorodności zajęć,
• naprzemiennym stosowaniu różnorodnych forma pracy.

Nie możemy przez pięć kolejnych dni organizować rozgrywek w piłkę nożną, a kolejne pięć ogniska. Dlatego też plan musi być elastyczny. Nie trzymamy się bezwzględnie zapisanych zajęć, ale modyfikujemy je w zależności do sytuacji, pogody i … głosu naszych podopiecznych.

Plan musi być akceptowany przez uczestników, którzy będą mieli możliwość wpływania na jego realizację już podczas pobytu na wypoczynku.

Co powinien zawierać plan pracy grupy?

• ruch i rekreację (zajęcia wychowania fizycznego, nauka pływania, zajęcia nad wodą, gry i zabawy ruchowe, gry zespołowe, sport, lekkoatletyka, olimpiady sportowe),
• turystyka i krajoznawstwo (wycieczki piesze, rowerowe, autokarowe itp., biwaki, gry terenowe, podchody, zwiady,
• zajęcia kulturalno-oświatowe (gry i zabawy świetlicowe, konkursy, wystawy, dyskusje, śpiew, muzyka, uroczystości, imprezy, ogniska),
• zajęcia praktyczno-techniczne (prace dekoracyjne i zdobnicze, rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczestników),
• prace społecznie użyteczne (prace w zakresie samoobsługi, prace na rzecz miejsca wypoczynku, wolontariat, prace na rzecz środowiska).

Plan może zawierać następujące elementy:

• Fabuła.
• Cele wychowawcze.
• Zadania do zrealizowania.
• Metody i formy realizacji zadań.
• Terminy realizacji zadań.
• Osoby odpowiedzialne za ich realizację.
• Harmonogram zajęć na poszczególne dni z rozbiciem na blok przedpołudniowy, poobiedni, wieczorny. Warianty na dni pogodne i niepogodne.

Żywienie

Organizator wypoczynku jest obowiązany zapewnić żywienie zgodne z zasadami higieny żywienia określonymi w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Normy żywienia człowieka określają takie ilości energii i składników odżywczych, które – zgodnie z aktualnym stanem wiedzy – są wystarczające do zaspokojenia potrzeb żywieniowych praktycznie wszystkich zdrowych osób w populacji.

Karta kwalifikacyjna uczestnika

Organizator wypoczynku zakłada dla każdego uczestnika kartę kwalifikacyjną. Nie zakłada się kart dla uczestników wypoczynku trwającego do 3 dni organizowanego przez szkołę lub placówkę.

Karta kwalifikacyjna zawiera:

1. informacje dotyczące wypoczynku (informacje te wpisuje organizator wypoczynku, a następnie przekazuje kartę kwalifikacyjną rodzicom uczestnika albo pełnoletniemu uczestnikowi wypoczynku w celu wypełnienia części 2):
   
   1. formę wypoczynku,
   2. termin wypoczynku,
   3. adres wypoczynku, miejsce lokalizacji wypoczynku lub trasę wypoczynku, w tym nazwę kraju w przypadku wypoczynku organizowanego za granicą;
2. informacje dotyczące uczestnika wypoczynku (informacje te wpisują rodzice uczestnika albo pełnoletni uczestnik wypoczynku, a następnie przekazują kartę kwalifikacyjną  organizatorowi wypoczynku):
   
   1. imię (imiona) i nazwisko uczestnika oraz imiona i nazwiska jego rodziców,
   2. rok urodzenia,
   3. adres zamieszkania, a w przypadku gdy uczestnik jest niepełnoletni – adres zamieszkania jego rodziców lub adres ich pobytu, jeżeli jest inny niż adres zamieszkania,
   4. numer telefonu rodziców lub osoby wskazanej przez pełnoletniego uczestnika,
   5. informację o specjalnych potrzebach edukacyjnych uczestnika, w szczególności o potrzebach wynikających z niepełnosprawności, niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym,
   6. istotne dane o stanie zdrowia, rozwoju psychofizycznym i stosowanej diecie uczestnika oraz jego numer PESEL w celu potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej,
3. decyzję organizatora wypoczynku o zakwalifikowaniu uczestnika do udziału w wypoczynku;
4. potwierdzenie przez kierownika wypoczynku pobytu uczestnika w miejscu wypoczynku w terminie wskazanym w informacji dotyczącej wypoczynku albo informację kierownika wypoczynku o skróceniu tego pobytu;
5. informację kierownika wypoczynku o stanie zdrowia uczestnika w czasie trwania wypoczynku oraz o chorobach przebytych w jego trakcie;
6. informacje i spostrzeżenia wychowawcy wypoczynku dotyczące uczestnika wypoczynku.

Zgłoszenie zamiaru zorganizowania wypoczynku

Organizator wypoczynku jest obowiązany zgłosić kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku zamiar zorganizowania wypoczynku.

Jeżeli organizator wypoczynku posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgłasza zamiar zorganizowania wypoczynku kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na lokalizację wypoczynku.

Zamiar zorganizowania wypoczynku zgłasza się w formie zgłoszenia wypoczynku, które zawiera:

1. nazwę lub imię i nazwisko organizatora wypoczynku oraz jego dane teleadresowe: adres siedziby lub adres zamieszkania w przypadku osoby fizycznej, w tym województwo, powiat, gminę, oraz adres do korespondencji, numer telefonu i faksu, adres poczty elektronicznej, a także, jeżeli posiada:
   
   1. numer identyfikacyjny REGON,
   2. numer w Krajowym Rejestrze Sądowym,
   3. numer identyfikacji podatkowej (NIP),
   4. numer zaświadczenia o wpisie do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych;
2. wskazanie:
   
   1. formy wypoczynku,
   2. terminu wypoczynku,
   3. adresu wypoczynku, miejsca lokalizacji wypoczynku lub trasy wypoczynku, z podaniem nazwy kraju w przypadku wypoczynku organizowanego za granicą,
   4. rodzaju zakwaterowania,
   5. liczby uczestników wypoczynku, w tym liczby uczestników ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w szczególności wynikającymi z niepełnosprawności, niedostosowania społecznego lub zagrożenia niedostosowaniem społecznym,
   6. numeru telefonu kierownika wypoczynku;
3. ramowy program wypoczynku określający rodzaj zajęć realizowanych podczas wypoczynku;
4. informację o sposobie zapewnienia uczestnikom wypoczynku dostępu do opieki medycznej;
5. imiona i nazwiska oraz funkcje osób wchodzących w skład kadry wypoczynku, a także informację o spełnianiu przez te osoby odpowiednio warunków dotyczących ich kwalifikacji;
6. oświadczenie organizatora wypoczynku o posiadaniu kopii dokumentów potwierdzających spełnianie przez osoby wchodzące w skład kadry wypoczynku warunków dotyczących ich kwalifikacji , potwierdzonych przez organizatora wypoczynku za zgodność z oryginałem;
7. w przypadku, gdy organizatorem wypoczynku są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej – oświadczenie organizatora wypoczynku, że organizuje wypoczynek w celu odpowiednio niezarobkowym albo zarobkowym i nie podlega obowiązkowi wpisu do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych;
8. wykaz dokumentów dołączonych do zgłoszenia określonych w rozporządzeniu;
9. datę i podpis organizatora wypoczynku.

Terminy zgłoszenia

Organizator wypoczynku zgłasza kuratorowi oświaty zamiar zorganizowania wypoczynku organizowanego w okresie:

1. ferii letnich oraz wiosennej przerwy świątecznej począwszy od dnia 1 marca,
2. ferii zimowych oraz zimowej przerwy świątecznej począwszy od dnia 1 października

w roku szkolnym, w którym organizowany jest wypoczynek.

Zgłoszenie jednak powinno być nie później niż:

1. 14 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku – w przypadku półkolonii lub wypoczynku za granicą,
2. 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku – w pozostałych przypadkach.

W przypadkach uzasadnionych względami społecznymi organizator wypoczynku może zgłosić kuratorowi oświaty zamiar zorganizowania wypoczynku po upływie określonego terminu, nie później jednak niż na 7 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku.

W przypadku stwierdzenia braków lub nieprawidłowości w zgłoszeniu wypoczynku kurator oświaty wzywa niezwłocznie organizatora wypoczynku do ich uzupełnienia lub usunięcia w wyznaczonym terminie.

Zgłoszenie wypoczynku uzupełnione lub poprawione w wyznaczonym terminie wywołuje skutki od chwili jego przedstawienia.

Jeżeli zgłoszenie wypoczynku spełnia określone warunki, wówczas kurator oświaty umieszcza je niezwłocznie w bazie wypoczynku, udostępniając do publicznej wiadomości następujące informacje:

1. numer zgłoszenia wypoczynku;
2. datę umieszczenia zgłoszenia wypoczynku w bazie wypoczynku;
3. nazwę lub imię i nazwisko organizatora wypoczynku;
4. dane teleadresowe organizatora wypoczynku,
5. termin wypoczynku;
6. adres wypoczynku, miejsce lokalizacji wypoczynku lub trasę wypoczynku, w tym nazwę kraju w przypadku wypoczynku organizowanego za granicą;
7. liczbę uczestników;
8. ramowy program wypoczynku;
9. sposób zapewnienia uczestnikom wypoczynku dostępu do opieki medycznej;
10. numer wpisu do rejestru do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych albo informację o złożeniu oświadczenia,  że organizuje wypoczynek w celu odpowiednio niezarobkowym albo zarobkowym i nie podlega obowiązkowi wpisu do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych.

Jeżeli mimo wezwania do uzupełnienia braków organizator wypoczynku ich nie uzupełnił lub nie usunął nieprawidłowości stwierdzonych w zgłoszeniu wypoczynku, kurator oświaty, w drodze decyzji administracyjnej, odmawia umieszczenia zgłoszenia wypoczynku w bazie wypoczynku.

Wypoczynek może się odbyć wyłącznie po umieszczeniu zgłoszenia wypoczynku w bazie wypoczynku.

Na stronie wypoczynek.men.gov.pl każdy zainteresowany rodzic może sprawdzić, czy organizator obozu, kolonii dopełnił formalności i wypoczynek jest zorganizowany legalnie.

Forma i załączniki do zgłoszenia

Organizator wypoczynku zgłasza kuratorowi oświaty zamiar zorganizowania wypoczynku w postaci:

1. papierowej będącej wydrukiem wypełnionego formularza elektronicznego zamieszczonego w bazie wypoczynku albo
2. formularza elektronicznego zamieszczonego w bazie wypoczynku, uwierzytelnionego przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2014 r. poz. 1114 oraz z 2016 r. poz. 352).

W przypadku złożenia zgłoszenia wypoczynku w postaci papierowej organizator wypoczynku również wysyła wypełniony formularz elektroniczny za pośrednictwem bazy wypoczynku. Formularz elektroniczny nie wymaga uwierzytelnienia.

Do zgłoszenia wypoczynku organizowanego w kraju organizator wypoczynku dołącza:

1. w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie hotelarskim lub innym obiekcie, w którym są świadczone usługi hotelarskie – kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, potwierdzającej spełnianie przez obiekt lub teren wymagań ochrony przeciwpożarowej;
2. w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie używanym okazjonalnie do wypoczynku, z wyłączeniem wypoczynku organizowanego w szkołach i placówkach:
   
   1. szkic poszczególnych pomieszczeń obiektu, z określeniem ich funkcji, w szczególności pomieszczenia do spania, stołówki, pomieszczeń do zajęć wychowawczo-rekreacyjnych i sanitariatów,
   2. kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, potwierdzającej spełnianie przez obiekt lub teren wymagań ochrony przeciwpożarowej;
3. w przypadku organizowania wypoczynku bez stałej infrastruktury komunalnej, w szczególności wypoczynku organizowanego w formie biwaku:
   
   1. szkic sposobu zagospodarowania terenu przeznaczonego na wypoczynek, w szczególności rozmieszczenia poszczególnych części: mieszkalnej, żywieniowej, zespołu służby zdrowia i sanitariatów,
   2. kopię opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej potwierdzającej spełnianie przez teren wymagań ochrony przeciwpożarowej;
4. w przypadku organizowania wypoczynku o charakterze wędrownym – mapę trasy ze wskazaniem terminu i miejsca noclegu.

Do zgłoszenia wypoczynku organizowanego za granicą organizator wypoczynku dołącza:

1. w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie używanym okazjonalnie oraz bez stałej infrastruktury komunalnej – szkic poszczególnych pomieszczeń obiektu, z określeniem ich funkcji, w szczególności pomieszczenia do spania, stołówki, pomieszczeń do zajęć wychowawczo-rekreacyjnych i sanitariatów;
2. w przypadku organizowania wypoczynku o charakterze wędrownym – mapę trasy ze wskazaniem terminu i miejsca noclegu;
3. oświadczenie o zawarciu umowy ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia za granicą na rzecz uczestników wypoczynku.

Wzory zgłoszeń określają załączniki do rozporządzenia.

Zmiany w zgłoszeniu

O wszelkich zmianach okoliczności objętych zgłoszeniem wypoczynku organizator wypoczynku zawiadamia niezwłocznie kuratora oświaty właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku. W przypadku, gdy organizator posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej o zmianach zwiadamia się kuratora oświaty właściwego ze względu na lokalizację wypoczynku.

Krótkotrwały wypoczynek organizowany przez szkoły lub placówki

Wypoczynek trwający do 3 dni organizowany przez szkołę lub placówkę nie wymaga zgłoszenia. Dyrektor szkoły lub placówki zawiadamia jedynie organ prowadzący oraz organ sprawujący nadzór pedagogiczny o zamiarze zorganizowania wypoczynku. W tym celu przekazuje obu organom kartę wypoczynku, z wyjątkiem listy uczestników.

Karta wypoczynku zawiera:

1. nazwę i adres szkoły lub placówki,
2. adres wypoczynku, miejsce lokalizacji wypoczynku lub trasę wypoczynku, w tym nazwę kraju w przypadku wypoczynku organizowanego za granicą,
3. termin wypoczynku,
4. cel i program wypoczynku,
5. środek transportu,
6. imiona i nazwiska kierownika wypoczynku i wychowawców wypoczynku,
7. numer telefonu kierownika wypoczynku,
8. oświadczenie kierownika wypoczynku i wychowawców wypoczynku o zobowiązaniu się do przestrzegania przepisów dotyczących bezpieczeństwa w czasie wypoczynku,
9. listę uczestników wypoczynku, która zawiera następujące dane: imię i nazwisko, datę urodzenia i adres zamieszkania,
10. liczbę uczestników,
11. datę i podpis dyrektora szkoły lub placówki.

Wypoczynek taki może się odbyć wyłącznie po zawiadomieniu organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą lub placówką o zamiarze zorganizowania tego wypoczynku.

Wycieczka zagraniczna podczas wypoczynku krajowego

Jeżeli podczas krajowej formy wypoczynku planujemy wycieczkę zagraniczną, to nie ma konieczności dokonywania odrębnego zgłoszenia wycieczki zagranicznej. Informacja na temat organizacji takiej wycieczki wraz z jej terminem, trasa przejazdu, planowanym miejscem pobytu uczestników oraz ewentualnym zaplanowanym miejscem na nocleg (termin, adres, miejscowość, kraj) powinna zostać podana w zgłoszeniu wypoczynku dzieci i młodzieży, w punkcie dotyczącym Ramowego programu wypoczynku określającego rodzaj zajęć realizowanych podczas wypoczynku.

Nadzór nad wypoczynkiem

Wypoczynek krajowy

Nadzór nad wypoczynkiem organizowanym w kraju sprawuje kurator oświaty właściwy ze względu na miejsce lokalizacji wypoczynku.

W ramach nadzoru kurator oświaty zbiera i analizuje informacje o stanie i warunkach realizacji wypoczynku na obszarze województwa, a także, odpowiednio do potrzeb, może:

1. kontrolować wypoczynek w miejscu wypoczynku,
2. żądać wglądu do dokumentacji wypoczynku w miejscu wypoczynku,
3. żądać wglądu do dokumentacji wypoczynku po zakończeniu wypoczynku,
4. występować do organizatora wypoczynku o informacje związane z organizacją i przebiegiem wypoczynku.

Wypoczynek zagraniczny

Nadzór nad wypoczynkiem organizowanym za granicą sprawuje kurator oświaty właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku.

W ramach nadzoru kurator oświaty zbiera i analizuje informacje o stanie i warunkach realizacji wypoczynku za granicą, może żądać od organizatora wypoczynku dokumentacji wypoczynku oraz dodatkowych informacji związanych z organizacją i przebiegiem wypoczynku, w tym także po jego zakończeniu.